نقد شبهات پیرامون عصمت انبیاء (ع) در قرآن

شبهاتی که با استناد به آیات قرآن کریم، بر عصمت انبیا وارد شده است، مسأله اصلی پژوهش حاضر است که با روش کتاب خانه ای مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر بر این فرضیه استوار است که تعارض آیات با عصمت انبیا تعارضی ظاهری است و در واقع، آیات قرآن سازگاری کامل با عصمت انبیا دارد. منظور از عصمت، مصونیت از هرگونه لغزش و خطا می باشد. جمهور اهل سنت، ارتکاب گناه قبل از نبوت را برای پیامبر ممکن می دانند؛ البته برخی از ایشان، بعضی از گناهان کبیره را حتی قبل از بعثت نیز ممتنع دانسته اند. آن ها همچنین بعد از نبوت نیز فقط ارتکاب کبائر را ممتنع می دانند، هرچند باز هم برخی از اهل سنت، ارتکاب گناه را به صورت مطلق برای شخص نبی، ممتنع دانسته اند. اما شیعیان، صدور گناه را در همه حالات و صور برای نبی ممتنع می دانند. از سوی دیگر، سهو و نسیان نبی هم از سوی اهل سنت ممکن تلقی می شود ولی شیعیان در بخش تلقی وحی، تبلیغ وحی و حفظ آن، سهو و نسیان نبی را ممتنع دانسته، و در بخش تطبیق احکام، اختلاف دارند. در خصوص پیامبر اسلام( یازده آیه از قرآن مورد توجه قرار گرفته و اصطلاحات به کار رفته در آن ها مانند ذنب، توبه، نسیان، عفو، خوف و خشیت، حرمت، القای شیطان و ضلالت، شبهه عدم عصمت پیامبر را به وجود آورده است. اما بررسی تک تک این آیات نشان می دهد که مفاهیم ظاهری این آیات، قابل تأویل بوده و سازگار با عصمت است. شبهه شرک در مورد حضرت ابراهیم(، شبهه قتل نفس درباره حضرت موسی(، شبهه عصیان حضرت آدم(، و اراده بر گناه در مورد حضرت یوسف(، از مهم ترین شبهاتی است که درباره سایر انبیای اولواالعزم و غیر اولواالعزم وارد شده است، اما مفسران و متکلمان اسلامی و خصوصاً شیعیان، به آن ها پاسخ گفته و این شبهات را مردود دانسته اند.